Open source software

Algemene meerwaarde en gebruik voor opleidingen

Open Source software wordt zeer veel gebruikt door bedrijven, en ook steeds meer door overheden en het onderwijs. Open Source software wordt meestal gebruikt voor interne doeleinden, zoals voor training, opleiding en educatie. Maar ook om externe redenen, om bijvoorbeeld een commerciële dienst te kunnen verlenen aan klanten.

Waarom is Open Source software zo succesvol bij toonaangevende bedrijven, organisaties en onderwijsinstellingen?

Kosten en implementatie

Open Source software is vrij van licentiekosten. Dit betekent natuurlijk niet dat er geen implementatie-, trainings- of onderhoudskosten zijn. Maar het betekent wel dat de kosten aanzienlijk lager zijn. Deze besparing op licenties kan worden gebruikt voor het ontwikkelen van de benodigde capaciteit en expertise.

Uitproberen

Open Source software kost meestal weinig of niets om uit te proberen. De meeste Open Source softwareproviders bieden een SaaS-oplossing (Software as a Service) aan voor een try-out gedurende een bepaalde periode.

Snelle implementatie

Een try-out voor de aanschaf kan veel tijd besparen bij de implementatie. Het is daarom vaak veel sneller om een oplossing op basis van Open Source software werkend te krijgen.

Kwaliteit en stabiliteit

Commerciële software is vaak gebaseerd op de visie en ideeën van één bepaald bedrijf. Open source software wordt gevoed en gedreven door een gebruikersgemeenschap. Gebruikers van Open Source software hebben – binnen de regels van de betreffende gemeenschap en de Open Source licentie – de vrijheid om wijzigingen aan te brengen die aansluiten bij hun eisen. Het bijdragen van wijzigingen of verbeteringen kan de ontwikkelaars helpen. Dit geldt bijvoorbeeld voor hulp bij het testen van nieuwe functionaliteiten.

Oplossen van bugs

Als bugs worden geconstateerd in commerciële software, dan kunnen alleen de oorspronkelijke ontwikkelaars deze oplossen. Dit heeft vaak geen prioriteit. Bij Open Source software werkt het anders. Zodra een bug is geïdentificeerd, kan iedereen met de expertise en middelen een oplossing bieden. Meestal is er wel een centrale controle hierop.

Betrouwbaarheid

Open Source software wordt intercollegiaal getoetst, wat leidt tot een hogere betrouwbaarheid. Intercollegiale toetsing in Open Source gemeenschappen leiden vaak tot een versimpeling en betere documentatie van de source code, waardoor het onderhoud makkelijker is.

Stabiliteit

Open Source gemeenschappen kiezen voor een andere aanpak dan commerciële aanbieders die upgrades min of meer afdwingen. Zij bieden ondersteuning voor twee of meer recente versies van software. De Open Source gebruikersgemeenschap krijgt de kans om in eigen tempo te updaten op basis van ervaringen van andere gebruikers.

Veiligheid

Iedereen kan de broncode van Open Source software bekijken en uitproberen. Naast een vroegtijdige identificatie van algemene problemen, maakt deze werkwijze het mogelijk om mogelijke veiligheidsproblemen snel te adresseren bijvoorbeeld door het uitvoeren van penetratie testen.

Controleerbaarheid en privacy

Open Source code maakt externe audit van software mogelijk – waardoor naleving van softwarestandaarden en wettelijke vereisten kunnen worden gewaarborgd.

Maatwerk, innovatie en bereik

Open Source software kan makkelijker worden aangepast aan de specifieke behoeften van de gebruiker op een manier die commerciële software niet kan. Open Source gemeenschappen zijn vaak ook zeer creatief en innovatief door input van vele verschillende betrokken gebruikers. Eventuele aanpassingen kunnen relatief snel in de hoofdcode-release worden doorgevoerd of op korte termijn als plug-ins worden geleverd. Hierdoor kunnen de kosten van onderhoud worden gedeeld en kan de complexiteit van software-upgrades worden verminderd.

Vertaling

Toegang tot de broncode maakt het mogelijk en makkelijker om Open Source software te vertalen naar verschillende talen. Deze vertalingen kunnen door verschillende gebruikers en providers worden onderhouden en geüpdatet.

Ondersteuning en verantwoording

Open Source software is geen eigendom van één bedrijf. Elk bedrijf kan een serviceaanbod bouwen rond Open Source-software waardoor er keuzevrijheid ontstaat. Gebruikers kunnen ervoor kiezen om te implementeren met ondersteuning van de community, of met de ondersteuning van een commerciële diensten aanbieder, of op basis van een SaaS-oplossing als deze beschikbaar is.

Gebruikers- en technische ondersteuning

Open Source software wordt ondersteund door de wereldwijde gemeenschap van gebruikers en ontwikkelaars, die plaatsvindt door middel van mailinglijsten, blog posts, wiki’s, video’s en andere vormen van documentatie en ook door specifieke helpdesk of bug melding software.

Lock-in vermijden

Commerciële softwareleveranciers kunnen “vergrendeling” of lock-in creëren. Hierdoor kunnen ze makkelijker de prijs verhogen. Open Source software heeft dit probleem helemaal niet en maakt het makkelijker om over te stappen indien gewenst.

Stopzetting van het product

Leveranciers van commerciële software kunnen failliet gaan, of worden overgenomen. Gebruikers blijven achter met beperkte ondersteuning of moeten overschakelen naar een ander product. Bij Open Source treedt dit fenomeen niet op.

Juridische zaken

Softwarelicenties zijn vaak ontworpen om de aansprakelijkheid voor de producten te verminderen. Open Source licenties bestaan ook in verschillende gradaties zoals GPL waarbij de code niet zomaar gewijzigd mag worden. Maar Open Source software heeft wel het voordeel van een hogere betrouwbaarheid en veiligheid van de source code onderhouden door de gebruikersgemeenschap.

Deel uitmaken van een gemeenschap

Gebruikers van Open Source software zijn onderdeel van een gemeenschap. Er is een collectief belang om samen te werken, elkaar te ondersteunen en de software te verbeteren. Bijdrage van code, documentatie of andere uitingen van expertise wordt erkend en toegejuicht. Partnerschappen rond Open Source software leiden sneller tot nieuwe mogelijkheden en het verbeteren van bestaande oplossingen dan met interne teams.

Terug naar boven

Het gebruiken van Open Source software voor onderwijs, training, opleiding en kennisoverdracht

Onderwijs en overheidsinstellingen gebruiken in toenemende Open Source software in plaats van commerciële software, naast het frequente gebruik door Enterprise organisaties en MKB bedrijven. Naast de hierboven beschreven generieke voordelen van Open Source Software, zijn er een scala aan specifieke voordelen. Waarom is Open Source software nu zo belangrijk voor onderwijs, training, opleiding en kennisoverdracht?

Kosten en wendbaarheid

Open Source software is vrij van licentiekosten. Het is niet helemaal gratis natuurlijk. Men kan hierdoor wel makkelijker een team inrichten dat binnen de organisatie er voor zorgt dat de software goed gebruikt wordt voor het specifieke doel, d.w.z. interne opleidingen en externe opleidingen. En ook door dit team of deze persoon regelmatig te laten communiceren binnen de Open Source gemeenschap. Om zo op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen van het product en de mogelijkheden hiervan te evalueren voor de eigen organisatie of dienstverlening. Hierdoor kunnen uitdagingen in de dagelijkse praktijk makkelijker worden geadresseerd en is er meer wendbaarheid met betrekking tot de IT strategie van de organisatie. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor de integratie met andere systemen zoals HR en CRM software.

Flexibiliteit

Een Open Source gemeenschap is een plek om innovatie te delen of te faciliteren. Het delen en stimuleren van gebruik en verdere bijdragen zoals sponsoring, bekostiging of investering helpt ervoor te zorgen dat één organisatie niet alleen de toekomstige kosten van het ondersteunen van innovatie draagt zoals de implementatie van Experience API, LTI en Open Educational Resources. De flexibiliteit van Open Source is een groot voordeel in het waarborgen van de gebruikerstevredenheid bijvoorbeeld ten aanzien van gebruikersvriendelijkheid, toegankelijkheid en responsiviteit op nieuwe platforms en apparaten.

Een organisatie kan bijvoorbeeld besluiten om te investeren in een innovatie op het gebied van Learning Analytics, gebruikersvriendelijkheid op mobiele apparaten of specifieke functionaliteit ten aanzien van het werken met competenties, taken en vaardigheden die de hele gemeenschap ten goede komt. Hierdoor ontstaat meer tevredenheid met de software, zoals een LMS, LCMS, auteursomgeving of web-conferentiesysteem. De Open Source gemeenschap stelt gebruikers of instituten in staat om actief deel te nemen aan de financiering en te participeren in de ontwikkeling van nieuwe functionaliteiten, ontwikkelingen en standaarden die iedereen ten goede komen en die later verder kunnen worden uitgewerkt, geïntegreerd of uitgebouwd.

Missie

Investeringen door eindgebruikers, bedrijven, organisaties, partners en instituten komen rechtstreeks ten goede aan de ontwikkeling van de gebruikerstevredenheid en de productverbetering en innovatie van de leeromgeving of mogelijkheden op het gebied van contentontwikkeling en worden niet of in beperkte mate gebruikt voor product marketing of functies uitsluitend voor administratie en beheer.

Ondersteuning en integratie

Open Source software voor leren, ontwikkelen en opleiden kan intern worden ondersteund, met als aanvulling een actieve gemeenschap van probleemoplossers specifiek op dit gebied. Daarnaast is er vaak ook ondersteuning door integratie specialisten en partners, of door SaaS providers en partners. Dit zijn vaak ook organisaties die niet alleen technische kennis hebben, maar ook functionele kennis en ervaring hebben met implementatie in opleidingsprocessen en met de didactische kant van online leren.
Instellingen zijn vrij om te bewegen tussen deze modellen (intern, met ondersteuning van de gemeenschap of ondersteund door een partner en provider of in een mix om aan hun behoeften, budget en context te kunnen voldoen. Het feit dat de Open Source code volledige transparantie biedt, is ook een belangrijke garantie voor open standaarden op het gebied van digitale training en opleiding waarvan er vele zijn en die ook continue worden doorontwikkeld door speciale instellingen hiervoor zoals IMS en ADL. Denk hierbij aan SCORM, LTI, Experience API en OER maar daarnaast ook HTML5, WebRTC en SOAP en REST. Dit helpt de integratie-inspanningen enorm en vergemakkelijkt de migratie en interoperabiliteit tussen systemen wanneer dat nodig is.

Aanpassing en customisatie

Als we verder gaan dan alleen een LMS is er meestal een flexibelere leeromgeving nodig is die voldoet aan de behoeften van verschillende doelgroepen, gebruikersgroepen onderwijsstijlen en lerenden. Dat wil zeggen een Open Source Ecosysteem dat specifieke eisen en wensen ondersteunt met innovatieve leeroplossingen. Een Learning Content Management Systeem met een centrale bibliotheek waarin allerlei soorten content kan worden beheerd en hergebruikt. Denk hierbij aan Serious Gaming, VR/AR, Simulatie en Learning Analytics.

Andere Open Source tools, omgevingen en raamwerken kunnen relatief gemakkelijk geïntegreerd worden met het bestaande leerecosysteem op basis van open standaarden voor interoperabiliteit zoals LTI (Learning Tool Interoperability) en xAPI (Experience Application Programming Interface), de vervangen van de verouderde SCORM standaard. Daarnaast ook voor een relatief gemakkelijke integratie met andere tools op basis van LTI voor content creatie, portfolio management, asset management, video management. Maar ook voor het gebruik maken van bestaande content die beschikbaar is op basis van OER (Open Educational Resources) of het zelf beschikbaar maken hiervan.

Innovatie

Open Source software helpt bij het dichten van de “innovatie kloof” tussen de behoeften van gebruikers en de mogelijkheden die commerciële software hierbij kan bieden. Dat wil niet zeggen dat commerciële software hierbij niet gebruikt kan worden, mits het ook voldoet aan open integratie standaarden. De innovatiekloof is met name belangrijk bij projecten waarbij de kans van slagen heel belangrijk is. Docenten en studenten en nauw betrokken bij de ontwikkeling van de oplossingen die zij gaan gebruiken. Inclusief curricula en leerlijnen die zijn gemaakt door bedrijven of overheidsorganisaties.

Verbindingen

Het leggen van verbindingen tussen de Open Source software gemeenschap en de 21ste Eeuw generatie is een ‘win-win’ situatie voor iedereen. Open source software biedt de mogelijkheid om 21-eeuwse vaardigheden te ontwikkelen binnen bijna alle vakgebieden op basis van digitale vaardigheden, het volgen van alle mogelijke leerervaringen en activiteiten en het volgen door middel van geavanceerde Learning Analytics op basis van Artificiële Intelligentie methoden en technieken. Deze betrokkenheid biedt ook voor studenten het potentieel om mede-scheppers van hun eigen leren te worden en de materialen als Open Educational Resources beschikbaar te maken voor anderen. D.w.z. weg van het leermodel van de expert die het allemaal weet naar een interactief en sociaal leermodel dat veel effectiever en efficiënter is. Een ontwikkeling richting Open Source content formats zoals H5P en ook Open Source content zoals Open Educational Resources. Dus niet alleen Open Source applicaties maar ook content formats en content zelf. Dit is een belangrijke ontwikkeling voor onderwijs, training en opleiding die voor een versnelling van het online leren zal zorgen als aanvulling op traditioneel leren.

De toekomst

Bestaande e-learning software, zoals bijvoorbeeld het Leer Management Systeem, bestaat niet voor eeuwig en is ook niet meer het laatste woord op het gebied van online leren. Drie jaar geleden overlegde EDUCAUSE (een globale organisatie op het gebied van online leren binnen het hoger onderwijs in 90 landen op het gebied van online leren en onder andere verantwoordelijk voor de oprichting van IMS die LTI en QTI hebben ontwikkeld) over wat zij de “Next Generation Digital Learning Environment” (NGDLE) noemen. De EDUCAUSE-opvatting van de NGDLE toont een belangrijke consensus over de richting van software ontwikkeling ter ondersteuning van onderwijs en leren met veel innovaties. De NGDLE is een aanzienlijke uitdaging om te realiseren, maar met de Open Source aanpak kan deze veel sneller gerealiseerd worden. Open Source software biedt een toekomst waarin de visie van flexibelere en responsievere systemen gezamenlijk kan worden gerealiseerd, om de missie van volkomen gepersonaliseerde training en opleiding te volbrengen.

Future Learning en Open Source software voor online leren

Wij bij Future Learning werken nauw samen binnen de ILIAS Open Source Community ook bij de ontwikkeling van nieuwe functionaliteiten samen en voor gebruikers zoals Defensie en NAVO, en daarnaast vertaling en testen van nieuwe versies, werken met de BigBlueButton Open Source Webconferencing omgeving voor online leren en we zijn actief in de H5P Open Source Content Creatie en Content Management Gemeenschap.

We bieden ook geïntegreerde oplossingen op basis van deze platforms en omgevingen. Deze Open Source software gemeenschappen, met name ILIAS, zijn volledig gebaseerd op het volgen van open standaarden op het gebied van technologie, functionaliteit en interoperabiliteit, met als doel het mogelijk maken van volledig gepersonaliseerd leren.

Er is altijd de mogelijkheid om ook commerciële tools te betrekken via open standaarden zoals LTI en xAPI. En er is altijd samenwerking mogelijk met andere Open Source tools en ook commerciële learning tools op basis van de open standaarden voor technologie, content en integratie. Het uiteindelijke doel is het aanbieden van leeromgevingen die echt werken en resultaat opleveren en tegelijkertijd betaalbaar zijn en toekomstvast.